امکان دارد روغن صنعتی باشد یا فقط برای استفاده خوراکی به کار برده شود. روغن های صنعتی طیف گسترده ای از روانکارهای صنعتی را تشکیل می دهند که در صنایع گوناگون به کار برده می شوند. در ادامه این مطلب توضیح خواهیم داد که روغن صنعتی چیست ؟ و چه استفاده هایی دارد با ما همراه باشید.
تاریخچه روغن های صنعتی
تا قبل ازسال 1856 میلادی روغن صنعتی برای استفاده در چرخ ها و روانکاری انواع چرخ دنده ها از منابع روغـن هـای حیـوانی مانند روغن نهنگ و گاو به کار برده می شد.در بعضی مواقع هم از روغن های گیاهی برای تولید روغن های صنعتی به کار برده می شد. اما به خاطر ماندگاری پایین در مصارف صنعتی عمر کوتاهی داشتند و به سرعت اکسید وفاسد می شدند.
به این خاطر موارد مصرف آن ها بسیار کم بود. با گذشت زمان و صنعتی شدن جهان و کشورها احتیاج به روانکارها و روغن های صنعتی مرغوب و با ماندگاری بالا بیشتر حس می شد به این خاطر که بتوانند اصطکاک میان قطعات و سطوح متحرک را کم کنند و از خوردگی و سایش قطعات پیشگیری کنند.
روغن صنعتی که هم اکنون با آن اشنا هستیم عموما پـس اکتشاف و استخراج نفت و در سال ١٨٨٣ میلادی و بهتر شدن روند تقطیر و تصفیه نفت خام و گسترش پالایشگاه ها و تولید لوب کات یا برش نفتی از نفت خام تولید شده و به جای روغن های حیوانی های گذشته استفاده شد. تا متناسب با تجهیزات صنعتی تازه احتیاجات صنایع جدید را برطرف کند. مصرف روغن های صنعتی در روغنکاری خیلی زود بهتر بودن خود را در قیاس به دیگر روغـن های قدیمی احراز نمود و در نتیجـه مصرف روغن های حیوانی، نباتی جهت روانکاری صنعتی به مرور کنار گذاشته شد.
همزمان با صنعتی شدن جوامع و ارتقای صنایع گوناگون احتیاج به روغن های صنعتی مرغوب با مقاومت زیاد بیشتر شد. اول تلاش شد با تصفیه بهتر روغن و اضافه کردن مواد افزودنی گوناگون و با کیفیت بیشتر روغن های صنعتی با طول عمر زیاد تر تولید شود اما با ارتقای علم وتکنولوژی و رسیدن بشر به فن آوری های تازه و ساخت دستگاه های صنعتی گوناگون، احتیاج به روغن های صنعتی گوناگون با خصوصیات متفاوت بیش از قبل مشخص شد. در حال حاضر روغن های صنعتی که از راه فعل وانفعالات شیمیائی پیچیده ای تولید می شوند. این سبک روغن ها صنعتی امکان تحمل میزان زیادی ازفشارها و درجه حرارت ها برای کاربردهای خاص را دارند.
شیوه تولید روغن صنعتی
اغلب ماده تشکیل دهنده روغن صنعتی، روغن پایه است که الزامی است روغن پایه با مواد افزودنی ترکیب شوند. روغن پایه به شکل مایع است که از نفت خام گرفته شده است. جهت تولید روغن پایه به کارگیری برش مواد نفتی، تصفیه روغن های استفاده شده و تولید به شیوه مصنوعی متداول است. مواد افزودنی در اصل مواد شیمیایی با ترکیبات پیچیده یی می باشند که با اضافه کردن آنها به روغن پایه به میزان معین ، می توان ویژگی های لازم در روغن صنعتی به وجود آورد یا مشخصات روغن صنعتی را ارتقا داد .
جهت تولید روغن صنعتی اول عملیات تقطیر نفت خام صورت می گیرد. این امر در چند مرحله تقطیر در جو و تقطیر در خلا صورت می گیرد تا یک برش نفتی ویژه بدست آید که گرانروی، نقطه اشتعال و نقطه ریزش مشخص داشته باشد. پس از ان در واحد آسفالت گیری، مواد آسفالتی که ته مانده برج تقطیر در خلا می باشند با تزریق حلال پروپان استخراج می شود.
در مرحله بعد، مخلوط های نامطلوب که در روغن وجود دارند با بهره گیری از شیوه های گوناگون از روغن تفکیک می شوند و سبب بهتر شدن شاخص گرانروی روغن می شوند. بعد از عملیات تصفیه روغن، در واحد موم گیری، پارافین های سنگین که به شکل جامد است، با بهره گیری از شیوه انحلال و فیلتراسیون از روغن تفکیک می گردد.
در انتها در واحد تصفیه هیدروژنی، عناصر زائد مثل گوگرد، ازت و اکسیژن از روغن جدا شده تا روغن در ماشین آلات و در شرایط سخت مقاومت و ماندگاری زیادتری داشته باشد. روغن پایه بعد از طی همه مراحل ذکر شده به واحد مخلوط کنی فرستاده می شود و در آنجا با افزودن مواد افزودنی مناسب، انواع روغن های صنعتی بر اساس با استانداردهای بین المللی ساخته می شود.
کاربرد روغن صنعتی
روغن های صنعتی طیف گسترده ای از روانکارهای صنعتی را تشکیل می دهند که در صنایع گوناگون مصارف بسیار زیادی دارند. بیشترین استفاده انواع روغن های صنعتی در کشتیرانی و صنایع دریایی، صنعت تولید سیمان، حمل و نقل هوایی، صنایع شیمیایی، داروسازی، صنایع غذایی، صنعت برق، چاپ و بسته بندی، صنایع فلزکاری، نساجی و… است.
روغن های صنعتی با ویسکوزیته کم با غلظت کم و ویسکوزیته زیاد با غلظت بالا ساخته می شوند. همین طور این سبک روغن ها معمولا با پایه مینرال یا سنتتیک ساخته شده که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند . روغن های سنتتیک معمولا طول عمر و مقاومت زیادتری در قیاس به روغن های مینرال دارند.
انواع روغن صنعتی عبارتند از :
- روغن هیدرولیک، روغن های با شاخص گرانروی بالا و یا روغن هیدرولیک بدون روی
- روغن های گردشی برای به کارگیری در ماشین های صنعتی شامل سیستم های گردشی و هیدرولیکی
- انواع روغن های دنده معدنی و سنتتیک با پایه PAO (Poly-Alpha-Olefin) و PAG (Polyalkylene Glycol)
- روغن های پمپ وکیوم و پمپ های دیفیوژن با پایه سیلیکون برای مصرف در صنایع اتمی و اتاق های خلا
- روغن های ترانسفورماتور و عایق الکتریکی
- روغن های انتقال حرارت معدنی و سنتتیک جهت استفاده در سیستم های انتقال حرارت بسته و غیر مستقیم تا دمای 360 درجه سانتیگراد
- روغن های امولسیون شونده، روغن های آب صابون و روغن های کشش
- روغن های عملیات حرارتی برای انواع عملیات کوئینچینگ قطعات فولادی و آلیاژهای گوناگون
- روغن های کمپرسورهای هوا از نوع مارپیچی و تیغه ای و همین طور کمپرسورهای روتاری اسکروو کمپرسورهای گاز
- روغن های کمپرسورهای سرمایشی ویژه سرد خانه ها و سیستم های تهویه
- روغن های توربین برای مصرف در انواع توربین های بخاری، آبی و گازی صنعتی در نیروگاه های برق، پتروشیمی ها و پالایشگاه ها
- روغن های مخصوص ماشین ابزار، روغن های برش، مته کاری، تراشکاری و فرزکار فلزات آهنی
- روغن با گرید خوراکی ویژه صنایع غذایی و داروسازی برای مصرف در دستگاه هایی که در نزدیکی مواد خوراکی فعالیت دارند.
- روغن های زنجیر
نظرات شما عزیزان:
|